Wespen - Vespula spp. (fam. Vespidae)

Hoewel wespen niet direct met schade aan planten worden geassociëerd, kunnen ze bloemen soms behoorlijk vernielen, en zeker fuchsia's. Bijen en vlinders kunnen om bij de nectar te komen hun tong gebruiken, maar wespen niet - met hun bijtende monddelen moeten ze eerst de bloemen stukmaken om de zoete vloeistof te kunnen bereiken. Vaak komt men fuchsiabloemen tegen waaruit de stamper ontbreekt, soms ook meeldraden - die zijn dan weggeknaagd door wespen op jacht naar zoetigheid.

Vooral Fuchsia procumbens en cultivars daarvan worden soms totaal "uitgevreten", zoals hier te zien is.
Als ik op de plaatjes in Elseviers Insektengids (1975) afga, zou dit de middelste wesp (Vespula media) moeten zijn.

De zomer van 2004 is een echte wespenzomer geweest, de wespenopruimingsdiensten hebben goede zaken gedaan.
In de Leeuwarder Courant, de grootste krant van de provincie Friesland, werd beweerd dat de wespenplaag vooral Friesland teisterde, maar uit diverse bronnen bleek wel dat andere delen van Nederland er evenveel van te lijden hadden en dat ook buiten onze landsgrenzen het geelzwarte gevaar alom dreigde op terrasjes e.d.   In Duitsland, waar wij midden augustus een dagje heengingen, was het minstens zo erg als hier - zie ook onderstaand krantenartikeltje.



Zelf moet ik erg oppassen, door mijn allergie kan ik een enorme zwelling oplopen van een wespensteek. Hieronder een foto van enige jaren geleden. Ik werd tussen ringvinger en middelvinger gestoken toen ik een ijsje zat te eten.


Mijn linkerhand lijkt op een opgeblazen gummi handschoen, de vingers lijken korter geworden - zie m'n slanke rechterhand ernaast!
Het gaf een ondraaglijke jeuk en 't duurde een hele week voor het weer helemaal over was.

Om deze reden kunnen wij ook beslist geen wespennest in onze omgeving toelaten.
De foto hieronder laat een deel zien van wat er dit voorjaar uit de ruimte tussen twee houten wandjes aan de buitenkant van onze meterkast vandaan kwam, nl. de resten van één of meer wespennesten. Na drie of vier keer een wespennest in deze ruimte (verleden zomer ook weer) waren we 't zat - mijn allergie voor wespensteken maakte het uitroeien van de wespenkolonies noodzakelijk, hetgeen door een "deskundige" moest worden gedaan, wat zo'n 70 Euro per keer kostte, plus de angst voor een fatale wespensteek! Er zitten nl. luchtgaatjes in de buitenwand, ideale vlieggaten voor de insecten. De binnenwand moest er tijdelijk uitgesloopt om de gaatjes met horregaas af te kunnen dekken, zodat de lucht nog wel, maar de wespen niet meer naar binnen konden.


Prachtige papieren bouwsels met cellen waarin de wespenlarven werden opgekweekt.

Bovenstaand nest is verdroogd, er zijn nog wat dode wespen zichtbaar bovenaan.
Maar jaren geleden (juli 1987) verwijderden mijn naaste buren een wespennest waar ik ook nog een foto van heb - de pas gedode wespen en larven zijn heel duidelijk te zien. Wespen maken hun "raten" van houtstof dat ze met hun kaken fijnmalen en verwerken tot papier, in tegenstelling tot bijen die soortgelijke zeskantige structuren bouwen maar dan van was, die ze in speciale wasklieren maken (wespen hebben die niet). Bijen voeden hun jongen met plantaardig voedsel, vnl. nectar en stuifmeel, maar wespen zijn vleeseters (opruimers in de natuur), ze voeden hun larven met vleessappen die ze uit kadavers en gedode insecten halen. Hierdoor doen de larven gevoelsmatig ook meer denken aan de door velen zo verafschuwde vliegenmaden, die zich in kadavers bevinden en deze uitvreten.
Toch weten veel mensen niet, dat wespen eigenlijk vleeseters zijn. Dat komt, doordat men ze pas opmerkt als ze hun taak van larven grootbrengen hebben volbracht, zo ongeveer rond half juli. De wespen gaan hierna over op zoetigheid - zoals nectar uit bloemen, maar ook allerlei voedsel dat mensen op tafel zetten. Ze genieten nog van hun leven tot het najaar, en als het koud wordt sterven ze, behalve de koningin. Die zoekt een beschut plekje om te overwinteren, en zoekt in 't voorjaar een plek om haar nest te bouwen en eieren te leggen - eerst een klein bouwseltje met een paar eieren, bijvoorbeeld in een spouwmuur, en als die uitkomen als larven en uitgroeien tot volwassen wespen, helpen die haar het nest verder uit te bouwen, ze legt nog meer eieren, enzovoort - er kan zo wel een kolonie van 6000 wespen ontstaan. Tot half juli, daarna is het feestvieren geblazen, zolang de zon wil schijnen.
Hieronder dat nest uit 1987.


Hier is ook de mooie ronde vorm die een wespennest doorgaans heeft (als het ergens vrij kan hangen) goed te zien. Het is een bolvormig nest, licht van gewicht, met de ingang aan de onderkant.


Wesp in huiskamer op stengel van Hoya carnosa (augustus 2013)



     

Wasps - Vespula spp. (fam. Vespidae)
Most people don't regard wasps as noxious to plants, but they can cause serious damage to flowers, especially fuchsias. Bees and butterflies can reach the nectar with their tongue, but wasps don't - with their biting mouthparts they have to cut the flowers to pieces to reach the sweet liquid. Often you see fuchsias from which the pistil and sometimes also the anthers have been removed - gnawed away by wasps in search of sweet stuff.

Especially Fuchsia procumbens and its cultivars sometimes are eaten away on one side, as you can see here.
From pictures in an insect book I have, I'd say this wasp should be a specimen of Vespula media.

The summer of 2004 was a real "wasp summer", the wasp removing services did good business.
In the Leeuwarder Courant, the most popular newspaper in the province of Friesland, it was stated that this province suffered more from the wasps' plague than the rest of the Netherlands, but from other sources I heard it was just as bad in other parts of the country, and the yellow-black danger also lurked in outdoor cafés in other countries like Germany, where we went for a day out lately.

Myself I have to be very careful, because of my allergy I can get an enormous swelling by a wasp's sting. Below a photo taken a couple of years ago. I was stung between my ringfinger and middle finger, sitting in my garden eating an icecream.


My left hand looks like a pumped-up rubber glove, the fingers seem to have become shorter - look at my slim right hand beside it! It took a whole week to recover, the itching was unbearable.

For this reason we can't tolerate any wasps' nest in our vicinity.
The photo below shows part of something that was hidden between two wooden walls on the outer side of our meter cupboard before we took the inside wall away: the remains of one or more wasps' nests. After three or four nests (including last summer) we were fed up with them - being allergic for wasps' stings I always was forced to have the colonies exterminated by an "expert", which cost us about 70 Euro each time, plus the fear of a fatal sting!
There are airholes in the outside wooden wall, a chosen entrance for a wasps' nest. The inside wall had to be removed temporarily in order to clean up the space between and to cover the holes with wire screen to keep the insects out, but still let in the air.


Splendid paper constructions with cells in which the wasps grew their larvae.

On top of the above dried-out nest you can see some dead wasps.
But years ago (July 1987) my neighbours next-door removed a wasps' nest of which I still have a photo - the newly killed wasps and their larvae are clearly visible. Wasps make their "combs" of scraped-off wood they munch to paper with their jaws, different from bees that make similar hexagonal structures from wax, which they produce in special wax glands (wasps don't have those).
Bees feed their young on vegetarian food, mainly nectar and pollen, but wasps are carnivores (clearing away a lot of waste in nature), they feed their larvae on saps from carrion and killed insects, which in our feelings associates them more or less with flies' maggots crawling about in cadavers.
Below this nest from 1987.


This picture also shows the beautiful round shape a wasps' nest has as a rule (if it's hanging free).
It is a spherical nest, light in weight, with the entrance at the bottom.


Wasp in livingroom on the stem of Hoya carnosa (August 2013)