Balsemientjes of Vlijtige Liesjes (in alle kleuren van donkerpaars tot wit, en donkerrood tot wit) worden al heel lang als eenjarigen gekweekt, meestal in groepen bij elkaar omdat het maar kleine lage plantjes zijn (zie onderste foto), maar sinds enige tientallen jaren bestaan er ook grootbloemige soorten, veel forsere planten, die per stuk als potplant worden verkocht - deze zijn tegenwoordig populairder.
Ook in 't wild komt men verschillende soorten balsemienen tegen, waarvan de bloemen tweezijdig symmetrisch zijn en niet min of meer regelmatig zoals die van de gekweekte soorten. De grootste van deze wilde soorten is de Reuzenbalsemien (Impatiens glandulifera), oorspronkelijk uit Azië afkomstig en in sommige gevallen zo succesvol dat het een lastig onkruid is geworden. Vooral in tuinen kan deze plant soms hardnekkig zijn, met heel grove holle stengels die als je ze afsnijdt een hele bak water blijken te bevatten (zie hierover onderstaande haiku). Men ziet vaak groepjes planten langs waterkanten, ze drinken erg veel.
Vaak ook zitten de bloemstengels vol met zwarte luis, waardoor veel van de schoonheid verloren gaat, en ze een bron van besmetting kunnen vormen voor andere gewilde waardplanten van zwarte luis zoals Oost-Indische kers en vlierstruiken.
Hierboven een foto van een heel mooi exemplaar; de bloemkleur van deze soort is ook heel variabel, van wit tot donkerpaars en daartussen allerlei schakeringen roze en lila.
Zowel de brave Vlijtige Liesjes als de opdringerige Reuzenbalsemienen hebben dezelfde soort vrucht, waaraan ook de Latijnse naam Impatiens te danken is, die 'Ongeduld' betekent. Door de geringste aanraking van de rijpe vrucht springt deze open, krult inelkaar en schiet de zaden weg.
Busy Lizzy (Impatiens walleriana) in all colours from dark-purple to white and dark-red to white, are small and low plants mostly grown in groups (see picture below), but since a few decennia you see also far bigger ones that are sold as single potplants, which seem to be even more popular nowadays.
In the wild there are various kinds of Impatiens too, but these have symmetrical flowers while those of Busy Lizzy are more or less actinomorphic. The biggest and most spectacular kind is Impatiens glandulifera, the Policeman's Helmet, originating from Asia, and sometimes a noxious weed, e.g. in gardens where these can be very hard to remove. The coarse hollow stems can splash a bucketful of water on your feet when you cut them (see haiku; more poems than this one of my own I couldn't find). The plants often grow in groups on the banks of ponds and ditches, they drink a lot of water.
Another disadvantage is their attractiveness to black aphids, grouping around their flowering stems and being contageous to other susceptible plants like Nasturtium and Elder.
Above a picture of a very pretty one; the colours of Policeman's Helmets vary from dark-purple to white, and all hues of mauve and pink in between.
The meaning of the Dutch word 'Ongeduld' is the same as that of Latin Impatiens, namely: 'Impatience'. The plant ows its Latin name to the way it spreads its seeds, by a sudden curling up of the outer parts of the fruit at the slightest touch.Gedichten over balsemien / Haiku about Policeman's Helmet :
Reuzenbalsamien
afgehakt - emmer water
plenst op mijn voeten!Policeman's Helmet -
Its hollow stem, offended
Floods your feet when cut!
Percussie (haiku) - Stater
Himalayan Balsam - Anne Stevenson
