Jakobskruiskruid - Common ragwort - Jacobaea vulgaris ssp. vulgaris (Compositae)
(syn. Senecio jacobaea)

Een vrolijk uitziende plant met bloemen als zonnetjes - Jakobskruiskruid ziet er vriendelijker uit dan het is. Het bevat zeer giftige alkaloïden die bij consumptie een blijvende leveraantasting veroorzaken bij vee. Hoewel de plant vers niet te genieten is door zijn geur en smaak, kan hij bij het maaien van gras waar hij tussen staat in hooi worden meegenomen dat aan dieren wordt gevoerd, met soms fatale gevolgen. De alkaloïden zelf zijn weliswaar geen stapelgif, maar het effect is voor het slachtoffer hetzelfde, omdat de eenmaal toegebrachte schade aan de lever niet meer geneest.

Common ragwort looks cheerful with its yellow sunny flowers, but it isn't as friendly as it seems on the outside. It contains very poisonous alkaloids which cause permanent damage to the liver in livestock. Although the plant doesn't taste well and repels cattle by its smell, it often gets mixed into hay when it grows up with the grass. When dry, it is eaten by the animals together with the hay, sometimes with fatal results. The alkaloids themselves are no cumulative poison, but their effect to the victim is the same: the damage done to the liver can't be cured.

   
Sierlijke diepingesneden bladeren, hier misschien een beetje roestig / Elegant indented leaves, a bit rusty perhaps

Boven- en onderstaande foto werden vorig jaar (juli 2005) genomen in de waterdierentuin Aqua Zoo in Leeuwarden, waar langs het "natuurpad" erg veel van dit gewas groeide. Eigenlijk is het verboden deze planten te handhaven, zeker zulke grote hoeveelheden hadden moeten worden aangepakt. Als de zaden zich verspreiden naar bermen en weiden, doet dit weliswaar de bevolking van deze dierentuin geen kwaad, maar wel koeien, schapen en paarden die met het vergiftigde hooi worden gevoerd. De plant is weliswaar inheems, maar toch een plaag geworden, mogelijk doordat men jaren geleden het gevaar niet inzag en de zaden toevoegde aan een bloeiende wilde-plantenmix die de wegbermen moest opfleuren.

The pictures right above and below were taken last year (July 2005) in the water zoo Aqua Zoo at Leeuwarden, the provincial capital of Friesland. Lots of these plants grew there along a "nature-path", while in fact it is forbidden to tolerate this weed, in particular in such great numbers. When the seeds spread to roadsides and meadows, this may be not harmful to the animals in the zoo, but it will be to horses, cows and sheep being fed on the resulting poisoned hay. The plant is indigenous to the Netherlands, nevertheless it has become a pest, possibly because years ago these seeds were included in a wildflower-mix to brighten up the roadsides.

Deze fraaie bloemen zijn zo giftig, dat zelfs de honing de gevaarlijke alkaloïden bevat. Imkers moeten hun bijenkasten daar maar niet in de buurt zetten... Er is een ondersoort van de plant zonder straalbloemen, die vooral in de duinen groeit, o.a. op Texel: Duinkruiskruid (Jacobaea vulgaris ssp. dunensis). Ook de planten met lintbloemen vertonen onderling verschillen. Die hieronder hebben veel rondere lintbloemen en daardoor een vriendelijker voorkomen dan die op de foto hierboven.

These pretty flowers are so poisonous, that even their honey contains the dangerous alkaloids. Bee-keepers had better not put their bee-hives in their vicinity... There is a subspecies of the plant without ray-florets, which is mainly found in the dunes, a.o. on the island of Texel: Dune ragwort (Jacobaea vulgaris ssp. dunensis). The plants with ray-florets shows differences too. The flowers below have rounder ray-florets and look less agressive than those in the above picture.

Uitgebloeide bloemen, al wat pluizig. De meeste zaden vallen niet ver van de moederplant.
Faded flowers, a bit fluffy already. Most seeds don't fall far from the motherplant.


Kruiskruiden-pagina / Ragwort page

Alarmerende krantenartikelen uit 2004 en 2005