Snuitkever - Otiorhynchus clavipes (Curculionidae)

Snuitkevers behoren tot de grootste vijanden van fuchsia's (en veel andere planten, want bijv. geraniums kunnen net zo goed het slachtoffer zijn). Vooral bij potplanten kunnen ze tot een ware plaag worden, en helemaal als die met pot en al 's winters worden binnengezet om pas het volgende voorjaar in nieuwe grond te worden geplaatst.
Tegen die tijd zal het vaak duidelijk worden, dat bepaalde planten helemaal geen nieuwe grond meer nodig hebben, omdat ze inmiddels van hun wortels zijn afgeknaagd en overleden...
Eén van de preventieve maatregelen is dan ook, de plant in 't najaar bij 't binnenhalen alvast van nieuwe potgrond te voorzien, nadat eerst het wortelstelsel grondig is nagekeken en gezuiverd van elke mogelijke besmetting met de eieren of larven van dit vraatzuchtige insect. Eieren worden aan de voet van de plant gelegd, zodat de larven als ze uitkomen als piepkleine voor 't oog onzichtbare maden onmiddellijk bij hun voedsel, de plantenwortels, kunnen komen. De maden leven ondergronds, zijn dan ook heel bleek (crème) van kleur, en vreten zich dik en rond aan de plantenwortels. Dikke wortels worden uitgehold, dunnere zonder meer doorgevreten. Als dit proces begint, is er nog weinig van te merken; pas als de plant wat gaat kwijnen merkt de eigenaar dat er iets aan de hand is, maar vaak is 't dan al te laat. Meer dan eens blijkt, dat men zo'n plant zo uit de grond kan tillen, omdat er geen wortels meer aan zitten, of hij valt eenvoudig om. Soms ziet men in het kuiltje dat dan in de grond achterblijft de dader liggen: een komma-vormig gekromde larve, die je bij wijze van spreken ligt uit te lachen.


Hierboven een kapotgevreten plantenwortel, met de snuitkeverlarve (± 3 x vergroot)
Tegen het voorjaar verpopt de larve zich tot een eveneens crème tussenstadium dat beschermd onder de grond zijn tijd afwacht. Deze pop lijkt nog veel op de made, maar er zijn binnen de pophuid ook al poten zichtbaar van de toekomstige kever. Ook die zijn in dat stadium nog crème.
Na een paar maanden komt er een zwartbruine, vaak gespikkelde kever tevoorschijn, met de missie om van mei tot oktober weer eieren bij de voet van planten te leggen. De kever voedt zich met bladeren, die niet geheel worden opgevreten maar waarvan "hapjes" uit de randen worden geknaagd. Ziet men bij bijv. fuchsia's dit vraatpatroon, dan moet men zeker verdacht zijn op dit ongedierte.
Overdags ziet men de kevers zelden, want 't zijn nachtdieren, die zich overdags schuilhouden. Men kan in 't donker op de planten naar kevers zoeken en deze vangen, maar er worden verschillende bestrijdingsmethoden aangeraden, waarbij sommige plantenbezitters baat hebben en weer andere helemaal niet. Ik heb bijv. de bloempotmethode geprobeerd - tussen de bedreigde planten een bloempot op z'n kop zetten (wel met de rand ergens schuin op, zodat de kevers eronder kunnen komen), en houtwol of droog gras onder die pot. Daar zouden de kevers dan na hun nachtelijke avonturen een schuilplaats zoeken, zodat de mens de bloempot maar hoeft op te pakken om de kevers uit de houtwol op te pikken. Dit werkte bij mij voor geen meter, ik heb er nog nooit ook maar één kever mee gevangen.
Het leggen van plankjes tussen de planten waaronder de dieren zich overdags gingen verschuilen werd ook genoemd - de plankjes werden de volgende morgen omgedraaid en leeggevist.
Een ± 2 cm dikke laag scherpe steentjes rond de plantvoet werd ook aangeraden - de kevers zouden daarop hun eieren niet kwijt kunnen.
Rauwe aardappelschijfjes bij de planten zouden de kevers verleiden daar hun eieren op te leggen i.p.v. bij de planten; iedere 14 dagen moeten die worden vervangen.
Verder het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen - in een Engels verhaal vond ik de naam "Armillatox" voor een milieuvriendelijk middel tegen de eieren, en hier in Nederland moet er in de serie middelen van Ecostyle (milieuvriendelijk) ook een middel zijn, maar dat kon ik niet vinden in een bestrijdingsmiddelenzaak. (Met een spuitmiddel van ditzelfde merk tegen bladluizen had ik trouwens bar slechte ervaringen - het hielp totaal niet).

Enige "portretten" van de larven (± 4 x vergroot).
Bij de tweede van links zijn de bijtende monddelen die de wortels vernielen duidelijk zichtbaar.
Van iemand die kippen houdt, hoorde ik dat hij potgrond met larven voor zijn kippen strooide die de beestjes er braaf uitzochten. Maar anders moet de besmette potgrond beslist niet in de tuin worden gegooid.
    
Een gedetailleerd beeld van de onderkant van de kever, gezien door een glazen pot.
De snuitkever is altijd een vrouwtje, dat eieren legt zonder dat zij bevrucht hoeven te worden.
Dit verschijnsel heet parthenogenese en komt bij veel insecten voor. Het spreekt vanzelf, dat daardoor de efficiëntie van de voortplanting nog verhoogd wordt, want er is helemaal geen samentreffen van tenminste twee kevers nodig, eentje is al genoeg voor een paar duizend eieren in enige maanden tijd.

Fuchsia's behoren tot de meest geliefde voedselplanten, maar ook daarin wordt naar mijn idee nog onderscheid gemaakt. Zo staan er al verscheidene zomers op dezelfde - toegankelijke - plek potten met 'First Success' en Fuchsia boliviana naast elkaar tegen ons huis. Tot nogtoe hadden de snuitkevers het steeds op 'First Success' gemunt, maar bij F. boliviana heb ik al die jaren nog nooit iets gemerkt...
De mooie bonte 'Anjo' blijkt ook een geliefd doelwit, van de prachtige potplant die ik in 2000 opkweekte bleken aan 't eind van het groeiseizoen ineens alle wortels weggevreten...

Mijn ervaring met deze plaag is, dat potplanten veel vaker worden getroffen dan planten in de volle grond. Maar de plek waar de pot staat is ook zeker van invloed. Potten vlak tegen een muur gezet of gehangen (lekker beschut) hebben een zeer grote kans besmet te raken, terwijl de planten in bloempotten die we op een paaltje ergens in de tuin tussen andere planten hebben gezet voor mijn gevoel nog nooit slachtoffer zijn geworden (zie foto rechts).
Waarschijnlijk is die constructie, die we om ruimte èn verschillende niveau's te creëren van een andere fuchsialiefhebber hebben "afgekeken", niet zo heel toegankelijk voor de kever. Men neme gladde houten paaltjes, 1-1.5 m lang, "gewolmaniseerd" om ze te verduurzamen (zo in een tuincentrum te koop); rechtop in de grond geslagen, en daarop een plankje bevestigd, waarop een vrij grote gewone plastic bloempot wordt geschroefd. Vervolgens kan daarin een iets kleinere bloempot-met-plant worden geplaatst. Deze constructie is temeer handig, omdat de pot-met-plant er bijv. bij dreigende nachtvorst zo even uitgetild kan worden, en vervolgens weer teruggezet als het gevaar voorbij is.

     

Vineweevil - Otiorhynchus clavipes (Curculionidae)

Vineweevils are among the worst enemies of fuchsias (and many other plants, e.g. geraniums can be their victim as well). In particular to potplants they sometimes form a serious pest, especially when these are taken inside for winterstorage, not to be put in new pottingsoil before the next spring.
By that time it often will prove unnecessary to give them new soil, because they have been gnawed from their roots and are already dead...
One way of prevention is, to repot the plant already in the autumn when it's put inside the (green)house, after checking the rootball on any possible infestation with eggs or larvae of the weevil, and removing these. Egg-position happens at the foot of the plant, so that larvae when coming out as minuscule grubs yet invisible to the human eye, immediately can reach their food, the roots of the plant. They live underground, which causes their pale, creamy-white colour, and eat themselves big and round on plantroots. Thick, fleshy roots are hollowed, thinner ones just eaten away. At the beginning of this process it's hardly perceptible; only when the plant starts drooping the owner notices that there's something wrong, but in most cases it's too late already. Sometimes you can pick up the plant from the soil right-away, because all the roots have vanished, or it just drops aside. In the hole left in the soil there often lies this comma-shaped white grub as if it were laughing at you...


Above a vineweevil-grub with a ruined plantroot (± 3 x enlarged)
In early spring the grub pupates into an also creamy-white in-between stage safely underground, awaiting its time. This pupa still looks a lot like the grub, but inside the skin you already can see the legs of the future weevil, white like the rest. A few months later a brownish black, often speckled insect emerges, with the mission to lay eggs from May till October, at the foot of plants...
The weevil itself feeds on leaves, which aren't eaten as a whole - it bites "notches" from the sides. If you see this pattern in e.g. fuchsia leaves, you really should be alert to this insect pest.
By day the animals seldom are seen, because they hide till it's completely dark. By night one can look for the weevils on the plants with a torch and catch them, but several ways of control are recommended, giving comfort to some plantowners but not at all to others. For instance, I tried the flowerpot-method - putting one or more flowerpots upside-down filled with dry grass or woodwool among the threatened plants, with the rim on one side resting on something, so that the insects can creep underneath them. The weevils would use these as a shelter after their nightly escapades, so that one could pick them up easily from the woodwool after turning the flowerpots. This didn't work at all for me, I never caught any weevil with it.
Putting boards between plants, also to create a shelter-for-the-day for the animals also was among the suggestions; the boards were simply turned over the next morning and the weevils picked up from them.

A layer of 3/4 inch of sharp stones around the foot of the plant was recommended also - the weevils wouldn't be able to lay eggs there.
Putting some raw potatoslices on the pots would invite the weevil to lay her eggs there instead of on top of the plantroots; the slices should be replaced every fortnight.
Further the use of chemicals - in an English story I read the name Armillatox, being an ecologically sound means to control the eggs, and with us in the Netherlands there should be a vineweevil-controller in the Ecostyle series (kind to the natural environment), but I couldn't find it anywhere in a shop where they sell all kinds of pest control. (My personal experience with an Ecostyle spray against aphids was that it didn't work at all, so if this is the case with its vineweevil-stuff as well, it's not worth buying).


Some "portraits" of vineweevil grubs (± 4 x enlarged).
Of the second left, you can see clearly see the biting mouth parts which destroy the roots.
Somebody told me he let his hens pick the larvae out of the strewn-out potting soil, but otherwise the infested soil should certainly not be scattered in the garden.
    
A detailed view of the vineweevil's underside, seen through the glass of a jampot.
Vineweevils are always female, and lay eggs without the need of insemination.
This phenomenon is called parthenogenesis and occurs with many insects. It goes without saying, that efficiency of reproduction is improved by this, for no coming together of two weevils is necessary - one can do the job, and in a few months lay thousands of eggs.

Fuchsias are among the most preferred hostplants, but to my idea the vineweevils do have favourites among fuchsias as well. During an amount of summers we've had pots with 'First Success' and Fuchsia boliviana side by side against the house, in an "accessible" spot. Up till now the weevils targeted 'First Success' several times, but I never found any with F. boliviana during those years...
The beautiful, variegated 'Anjo' has proved to be popular too: from the lovely potplant I grew during 2000 all the roots had been eaten away by the end of the season...

My experience with this pest is, that potplants are attacked far more often and severely than those put right in the ground. But the spot where the pot is situated has its influence too. Pots standing or hanging close to a wall (nicely sheltered) have a very big chance to get infested, while the plants we put in pots-on-poles on several locations among other plants, never have become vineweevil-victims as far as I remember (photo right).
Probably this construction, which we introduced a few years ago to create both room and different levels (another fuchsia-grower's idea), isn't very accessible to the weevil. Take some smooth poles, 1-1.5 m in length, of wood impregnated to make them last several years (for sale in gardenshops); drive them partly into the ground, fix a small round board on top of each, and thereon screw a rather big plastic flowerpot. A plant in a pot somewhat smaller can be put inside it; this construction is quite handy, because you can take the plant out of it easily, e.g. when night-frost is expected, and put it back once the danger is over.