(vervolg / continuation)
Bezemkruiskruid    -   Narrow-leaved Ragwort
Senecio inaequidens (syn. Senecio burchellii)  (Compositae)




Dit verhaal gaat verder, want tijdens een treinreis naar Amsterdam (midden oktober 2003) zag ik 'm weer staan, heel groot en wijdvertakt nog wel - deze plant blijkt bepaald niet zeldzaam te zijn, en wordt vooral aangetroffen op steenachtige plaatsen waar lang niet elke plant zich thuisvoelt.
Wegenkruiskruid of Puinkruiskruid zou een mooie benaming kunnen zijn.
This is a continuing story; on a trip by train to Amsterdam (mid-October 2003) I saw this plant again, big and branched specimens - apparently not exactly rare, and growing in stony environments where most plants wouldn't feel at home.
A suitable name could be:
Road Ragwort, or Rubble Ragwort.



In de vallende schemering vond ik op een parkeerplaats enige planten (± 80-100 cm hoog) binnen handbereik, en nam er een paar takjes van mee om thuis nader te bekijken (hierboven). In the twilight I found a few of these plants
(± 80-100 cm in height) on a parking lot, and took some little branches home to have a closer look (above).



De zonnig gele bloemhoofdjes zijn nogal onregelmatig van vorm, hierdoor maken ze een wat rommelige indruk, echte "onkruid-bloemen".
Bovendien blijken ze populair bij de zwarte bonenluis (Aphis fabae) - scan ± 3 x vergroot.
The sunny yellow flowerheads are rather irregular in shape, giving a "ragged" and real weedy accent.
Moreover, they prove to be a favourite to black aphids
(Aphis fabae) - see scan above (± 3 x enlarged) and photo right below.

   
Linksboven: stengels met bloemen op ± ware grootte; rechtsboven: uitgebloeide bloemen. Above left: flowering stems at ± real size.
Above right: faded flowers.

   
De bloem wordt binnen een week gevolgd door het karakteristieke zachte kruiskruidpluisje, met heel fijn lichtgrijs haar waaraan de plant z'n Latijnse naam Senecio (= grijsaard) te danken heeft. Within a week the flower is followed by the characteristic Ragwort-fluffball with its fine lightgrey hair, for which the genus got the latin name Senecio, meaning greybeard.


Een scan (4 x vergroot) van de stengels met bladeren - duidelijk te zien dat ze heel smal en vrij dik (ietwat vetplant-achtig) zijn en er alleen bij sommige aan de basis wat "tandjes" langs de rand zitten.

26-2-2004 : Plant gedetermineerd - (vervolg)
Dit blijkt één van de snelst oprukkende onkruiden van Europa te zijn! Aanvankelijk, nadat het vanuit Zuid-Afrika met geïmporteerde wol was meegereisd zo'n honderd jaar geleden, aardde dit kruiskruid slechts in Zuid-Europese streken, maar gaandeweg is het de laatste dertig jaar zich steeds meer over Europa gaan verspreiden.
In o.m. Frankrijk, Duitsland en Zwitserland beschouwt men het als een bedreiging voor de natuurlijke flora en cultuurgewassen. Het is vergiftig, zoals alle kruiskruiden schadelijk voor de lever, en kan dodelijk zijn voor vee of zelfs mensen.
Dat het zich pas de laatste decennia naar het noorden is gaan verplaatsen wordt verklaard uit de opwarming van de aarde, maar men zou zich tevens kunnen voorstellen dat de plant zelf geleidelijkaan zich aangepast heeft - de zaden aan hun parapluutjes waaien alle kanten op, en die in koudere streken neervallen zullen lang niet allemaal opgroeien, maar een deel wel, nl. die het best bestand zijn tegen kou. Die planten brengen op hun beurt ook weer zaden voort, die naar het noorden waaien, en dezelfde selectie herhaalt zich. De plant maakt veel zaden, dus iedere generatie past zich een beetje verder aan, en inmiddels doet deze plant het ook prima in Nederland, waar het 's winters toch echt nog wel kan vriezen. Een groot aanpassingsvermogen is het kenmerk van het ware onkruid.
Senecio inaequidens voelt zich thuis op steenachtige, schijnbaar onmogelijke plaatsen en houdt 't vol in de brandende zon - een erfenis uit het land van herkomst, Zuid-Afrika. Hij is er ook op toegerust met zijn vetplantachtige smalle bladeren die het schaarse vocht wel vast weten te houden.
In Europa is de plant vooral in z'n element langs spoorwegen en snelwegen, door de mens zelf gecreëerde moderne steenwoestijnen waar dit onkruid vrijwel geen concurrentie van andere planten ondervindt.
A scan (4 x enlarged) of stems and foliage.
The leaves are thick (a bit succulent) and very narrow (linear), with only on a few of them some "teeth" at the base.

26-2-2004 : Plant identified - (continuation)
However, it proves to be one of the quickest-spreading weeds in Europe, and hard to eradicate.
After its arrival together with wool imported from South-Africa about a century ago, this ragwort only grew in Mediterranean regions to start with, but during the last thirty years it has spreaded more and more over Europe.
Among others in France, Germany and Switzerland the plant is regarded as a threat to the natural flora and to cultivated crops. It is poisonous, like all ragworts it causes damage to the liver, and can be lethal to cattle and even to people.
The fact it has spread that much during the last few decennia is said to be a result of the warming-up of the earth, but you could imagine the plant also gradually has adapted to colder circumstances - the seeds on their little umbrellas drift everywhere, those falling down in colder areas won't all grow up, but some of them will, namely the hardiest ones.
On these plants, seeds will grow containing this quality as well, being blown farther north, and the same natural selection is repeated. The plant produces a lot of seed, every generation adapting a little more, so that by now it's growing well in the Netherlands too, where winters can be really frosty sometimes. A high adaptability often is a feature of the true weed.

Senecio inaequidens feels at home in stony, almost impossible spots and burning sunshine - an inheritage from its native country, South Africa.
It is also equipped with narrow, succulent leaves that can store the moisture available for a long time.
In Europe the plant feels especially happy along railways and motorways, modern deserts of stone created by man himself. Moreover, it gets hardly any competition from other plants there.


Bezemkruiskruid, als een natte bezem op een natgeregend parkeerterrein in Amsterdam.
Kortgeleden las ik dat de zaden vaak meeliften in het profiel van autobanden. Een parkeerplaats of snelweg komt dan ook logischerwijs als toekomstige groeiplaats in beeld.
Narrow-leaved ragwort, as a wet broom (= bezem in Dutch) on a wet parkinglot in Amsterdam.
Seeds often take a lift within the profile of the tyres of cars, I read recently, which makes a parkinglot or highroad a very probable future growing-place.


Detail van de taaie sterke stengels / Detail of the tough strong stems


Het eerste exemplaar dat we dicht bij huis hebben gevonden, aan de Woelwijk aan de Leeuwarder kant (oktober 2005). Apart, die oranje knoppen, nog niet eerder gezien.
The first specimen we found near our home, on Woelwijk just past the boundary of our village (October 2005). Never seen orange buds like these on the plants before, very special.

Kruiskruiden-pagina / Ragwort page

Alarmerende krantenartikelen uit 2004 en 2005


herbarium homepage